زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

ابن‌ربوه ناصرالدین‌ محمد بن احمد قونوی‌ دمشقی‌





اِبن رَبْوه‌، ناصرالدین‌ محمد بن احمد بن عبدالعزیز قونوی‌ دمشقی‌ (۶۷۹ -۷۶۴ق‌/۱۲۸۰-۱۳۶۳م‌)، اصولی‌ و فقیه‌ حنفی‌ و ادیب‌ بود.


۱ - بیوگرافی



ابن تغری‌ بردی‌
[۱] ابن تغری‌ بردی‌، النجوم‌، ج۱۱، ص۸۳.
سال ‌ وفات‌ او را ۷۶۵ق‌ ذکر کرده‌ است‌. اصل‌ او از قونیه ‌ بود، ولی‌ خود وی‌ در دمشق ‌ متولد شد.
[۲] ابن رافع‌ سلامی‌، محمد، الوفیات‌، ج۲، ص۲۵۷، به‌ کوشش‌ صالح‌ مهدی‌ عباس‌ و بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۹۸۲م‌.
[۳] ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۵، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.


۲ - اساتید



هدایه مرغینانی‌ را نزد رضی‌الدین‌ ابراهیم‌ بن سلیمان‌ منطیقی‌ خواند و در ۷۲۱ق‌ از او اجازه افتاء گرفت‌.
[۴] ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
همچنین‌ نزد علاءالدین‌ علی‌ بن بلبان‌ فارسی ‌ و صدرالدین‌ علی‌ حنفی‌ دانش‌ آموخت‌.

۳ - مسافرت



در ۷۵۹ق‌ به‌ قاهره ‌ رفت‌ و مدتی‌ در آن‌جا اقامت‌ گزید. سپس‌ عازم‌ مکه ‌ شد و همان‌جا ماند تا مناسک‌ حج‌ را به‌ جای‌ آورد. آنگاه‌ به‌ شام ‌ آمد و تا پایان‌ عمر در آن‌جا اقامت‌ کرد.
[۵] ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
[۶] لکهنوی‌، محمد عبدالحی‌، الفوائد البهیة فی‌ تراجم‌ الحنفیة، ج۱، ص۱۵۹، به‌ کوشش‌ محمد بدرالدین‌ ابوفراس‌ النعسانی‌، بیروت‌، ۱۳۲۴ق‌.


۴ - مشاغل علمی



وی‌ در مدرسه مقدمیه دمشق ‌ تدریس‌ می‌کرد و خطابت‌ مسجد جامع‌ یلبُغا را نیز بر عهده‌ داشت‌،
[۷] ابن کثیر، البدایة، ج۱۴، ص۳۰۰.
[۸] ابن حجر عسقلانی‌، احمد، الدرر الکامنة، ج۵، ص۵۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/ ۱۹۷۶م‌.


۵ - شاگردان



ابن ربوه‌ به‌ برهان‌الدین‌ انباسی ‌ اجازه افتا داده‌ است.‌
[۹] تمیمی‌، تقی‌الدین‌، الطبقات‌ السنیة فی‌ تراجم‌ الحنفیة،ج۱، ص۶۶۷ - ۶۶۸، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.


۶ - آثار و تألیفات




۶.۱ - قدس‌ الاسرار


که‌ اختصاری‌ است‌ بر المنار نسفی‌ در اصول‌ فقه‌ .

۶.۲ - شرح‌ المنار


شرح‌ المنار،
[۱۰] ابن رافع‌ سلامی‌، محمد، الوفیات‌، ج۲، ص۲۵۷، به‌ کوشش‌ صالح‌ مهدی‌ عباس‌ و بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۹۸۲م‌.
[۱۱] ابن ابی‌ الوفاء، محمد، ج۲، ص۱۵، الجواهر المضیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
[۱۲] حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۱۸۲۴.
در کتابخانه خدیویه‌
[۱۳] خدیویه‌، فهرست‌، ج۲، ص۲۵۱.
نسخه‌ای‌ تحت‌ عنوان‌ شرح‌ علی‌ قدس‌ الاسرار موجود است‌ که‌ اشاره‌ای‌ به‌ شارح‌ آن‌ نشده‌ است‌.

۶.۳ - الدر المنیر فی‌ حل‌ اشکال‌ الکبیر


الدر المنیر فی‌ حل‌ اشکال‌ الکبیر،
[۱۴] ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۵، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
که‌ شرح‌ کتاب‌ الجامع‌ الکبیر محمد بن حسن‌ شیبانی‌ است‌.
[۱۵] حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۱، ص۵۷۰.


۶.۴ - المواهب‌ المکیة فی‌ شرح‌ فرائض‌ السراجیّة


المواهب‌ المکیة فی‌ شرح‌ فرائض‌ السراجیّة،
[۱۶] ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
که‌ شرح‌ کتاب‌ فرائض‌ سراج‌الدین‌ سجاوندی‌ است‌.
[۱۷] حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۱۲۴۷.


۶.۵ - تکملة الفوائد


تکملة الفوائد، که‌ تکمیل‌ حاشیه جلال‌الدین‌ عمر بن محمد خبازی‌ (د ۶۹۱ق‌) بر کتاب‌ الهدایة مرغینانی‌ است‌.
[۱۸] حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۲۰۳۳.


۷ - فهرست منابع



(۱) ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
(۲) ابن تغری‌ بردی‌، النجوم‌.
(۳) ابن حجر عسقلانی‌، احمد، الدرر الکامنة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/ ۱۹۷۶م‌.
(۴) ابن رافع‌ سلامی‌، محمد، الوفیات‌، به‌ کوشش‌ صالح‌ مهدی‌ عباس‌ و بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۹۸۲م‌.
(۵) ابن کثیر، البدایة.
(۶) تمیمی‌، تقی‌الدین‌، الطبقات‌ السنیة فی‌ تراجم‌ الحنفیة، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.
(۷) حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون.
(۸) خدیویه‌، فهرست‌.
(۹) لکهنوی‌، محمد عبدالحی‌، الفوائد البهیة فی‌ تراجم‌ الحنفیة، به‌ کوشش‌ محمد بدرالدین‌ ابوفراس‌ النعسانی‌، بیروت‌، ۱۳۲۴ق‌.

۸ - پانویس


 
۱. ابن تغری‌ بردی‌، النجوم‌، ج۱۱، ص۸۳.
۲. ابن رافع‌ سلامی‌، محمد، الوفیات‌، ج۲، ص۲۵۷، به‌ کوشش‌ صالح‌ مهدی‌ عباس‌ و بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۹۸۲م‌.
۳. ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۵، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
۴. ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
۵. ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
۶. لکهنوی‌، محمد عبدالحی‌، الفوائد البهیة فی‌ تراجم‌ الحنفیة، ج۱، ص۱۵۹، به‌ کوشش‌ محمد بدرالدین‌ ابوفراس‌ النعسانی‌، بیروت‌، ۱۳۲۴ق‌.
۷. ابن کثیر، البدایة، ج۱۴، ص۳۰۰.
۸. ابن حجر عسقلانی‌، احمد، الدرر الکامنة، ج۵، ص۵۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۹۶ق‌/ ۱۹۷۶م‌.
۹. تمیمی‌، تقی‌الدین‌، الطبقات‌ السنیة فی‌ تراجم‌ الحنفیة،ج۱، ص۶۶۷ - ۶۶۸، نسخه عکسی‌ موجود در کتابخانه مرکز.
۱۰. ابن رافع‌ سلامی‌، محمد، الوفیات‌، ج۲، ص۲۵۷، به‌ کوشش‌ صالح‌ مهدی‌ عباس‌ و بشار عواد معروف‌، بیروت‌، ۱۹۸۲م‌.
۱۱. ابن ابی‌ الوفاء، محمد، ج۲، ص۱۵، الجواهر المضیة، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
۱۲. حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۱۸۲۴.
۱۳. خدیویه‌، فهرست‌، ج۲، ص۲۵۱.
۱۴. ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۵، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
۱۵. حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۱، ص۵۷۰.
۱۶. ابن ابی‌ الوفاء، محمد، الجواهر المضیة، ج۲، ص۱۶، حیدرآباد دکن‌، ۱۳۳۲ق‌.
۱۷. حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۱۲۴۷.
۱۸. حاجی‌ خلیفه‌، کشف‌ الظنون، ج۲، ص۲۰۳۳.


۹ - منبع


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌ربوه»،ج۳، ص۱۲۲۷.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.